Ege bölgesine yaşayan Türklere verilen bir isim olan Zeybek, zamanla bu yörelerdeki halk oyununun ismi olmuştur. Mert ve cesur kişilere dense de artık zeybek dendiğinde akla ilk olarak zeybek çeşitleri gelmektedir.
Genel olarak Ege bölgesine ait olsa da zeybek çeşitleri yörelere göre değişiklik gösterebiliyor. İşte farklı yörelere ait zeybek çeşitleri
Zeybek oyunu oynayan grubun belli yöresel kıyafetleri vardır. Diz altında biten bir şalvar, kuşak, cepken, fes, silahlık, yün çorap ve çizmenin yer aldığı bir kıyafet giyerler. Zeybek kıyafetlerinin çok özenli olmasının altında yatan neden Türklerin ne kadar zevkli olduğunu göstermektir.
Zeybek oyunu Ege Bölgesinde yer alan İzmir, Manisa, Aydın, Muğla, Denizli, Uşak ve Balıkesir’e ait bir halk oyunudur. Bunun yanı sıra Afyon, Antalya, Sakarya, Burdur gibi yörelerde de zeybek etkisini görmek mümkündür. Kadınların oynadığı zeybek oyununa “kadın zeybek”, erkeklerin oynadığına ise “erkek zeybek” ad verilir. Erkeklerin oynadığı oyuna bazı yörelerde “Ağır zeybek” adı da verilir. Bilinen zeybek çeşitleri ise şöyledir; Ağır Zeybek, Kaşıklı Zeybek, Kıvrak Zeybek, Kırık Zeybek, Bey Zeybek.
Zeybek çeşitleri bazen tek bir kişi tarafından bazen de grup halinde oynanır. Grup halinde oynandığında çember şekli alınır. Zeybek oynayan kişi kollarını omuz hizasında kaldırır ve iki yana açar. Ağır ağır hareket ederek geniş adımlar atar. Birkaç adımda bir yere eğilir ve bir dizini yere dokundurur. Bu hareketler en bilinen zeybek hareketleridir.
Zeybek çeşitleri hem oynanış bakımından hem de anlamı bakımından halk tarafından çok sevilir. Diğer halk oyunlarına göre zeybek daha farklıdır. Çünkü zeybekte her oyuncu serbesttir. Toplu olarak oynansa bile her bir oyuncu kendine has bir hareket sergiler. Senkronize olma kuralı bulunmaz.
Zeybek çeşitleri genel olarak belli şekilde oynansa da detayları bakımından farklılık gösterebilir. Örneğin İzmir yöresinde hızlı oynan zeybek, Aydın yöresinde çok daha ağırdır. Zeybekte yalnızca kol ve bacak hareketleri değil bütün vücudun duruşu ve mimikler de önem taşımaktadır. Son derece ağırbaşlı ve cesur bir hal ve tavır takınılmalıdır.
Zeybeğin yanı sıra daha farklı halk oyunları hakkında daha detaylı bilgi için Halk Oyunları ve İsimleri adlı yazımıza da bakabilirsiniz.
